วันจันทร์ที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2551

Plant Statnol กับผลการลดไขมันโคเลสเตอรอล


บทความข้างล่างนี้ คัดลอกมาจาก

“แพลนท์ สตานอล” นวัตกรรมใหม่จากฟินแลนด์น่าทึ่งด้วยคุณสมบัติลดโคเลสเตอรอลได้ถึง 15%
Wednesday, 17 December 2008 10:37 --สุขภาพ
กรุงเทพฯ--17 ธ.ค.--อินทิเกรเต็ด คอมมูนิเคชั่น
http://www.newswit.com/news/2008-12-17/5d30c61aa6fa0a6d317342f343973962/


ซึ่งผมเห็นว่ามีรายละเอียดดี ถูกต้องตามหลักวิชาการ ส่วนผมจะให้ความเห็นภายหลังครับ

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ปัญหาโคเลสเตอรอลสูง เป็นต้นเหตุสำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมทั้งโรคร้ายอื่นๆ ทั้งหัวใจวายและเส้นเลือดในสมองแตก ทำให้มีการวิจัยกันอย่างแพร่หลายเพื่อหาวิธีที่จะลดโคเลสเตอรอล ซึ่งการวิจัยที่ประสบความสำเร็จ ได้รับการยอมรับไปทั่วโลกนั้นเกิดขึ้นที่ประเทศฟินแลนด์ ที่มีการค้นพบ “แพลนท์ สตานอล” (Plant Stanol) ซึ่งเป็นสารสกัดที่มีอยู่ในข้าวโพด ข้าวสาลี ข้าวไรย์ และพืชอื่นๆ จากธรรมชาติ ที่ช่วยลดโคเลสเตอรอลได้อย่างมีประสิทธิภาพ การคิดค้น แพลนท์ สตานอล ในฟินแลนด์ เกิดขึ้นในปี 1972 ซึ่งเป็นช่วงที่ชาวฟินแลนด์มีปัญหาโคเลสเตอรอลสูง ส่งผลให้คนวัยทำงานเสียชีวิตด้วยโรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด สูงที่สุดในโลก รัฐบาลฟินแลนด์จึงเร่งหามาตรการแก้ปัญหานี้ โดยมีภาครัฐและเอกชน ร่วมใจกันรณรงค์ลดโคเลสเตรอล และรัฐบาลยังได้ระดมผู้เชี่ยวชาญมาคิดค้นวิจัยสารสกัดที่จะช่วยลดโคเลสเตอรอล จนในที่สุดก็ประสบความสำเร็จ สามารถค้นพบ แพลนท์ สตานอล ทำให้โครงการรณรงค์ลดโคเลสเตอรอลของฟินแลนด์ประสบความสำเร็จครั้งยิ่งใหญ่ ภายใน 5 ปี อัตราการตายของชาวฟินแลนด์จากโรคที่เกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด ในวัยทำงานลดลงถึง 70% และ องค์การอนามัยโลกยังได้จัดอันดับคุณภาพของประชากรชาวฟินแลนด์ให้ขึ้นมาอยู่อันดับที่ 11 ของโลก ซึ่งต่อมา ไรซิโอ กรุ๊ป บริษัทยักษ์ใหญ่ในฟินแลนด์ ได้พัฒนาแพลนท์ สตานอล ให้อยู่ในรูปของผง ของเหลวและขี้ผึ้ง เพื่อใช้เป็นส่วนประกอบในอาหารตามความเหมาะสม โดยจดชื่อแบรนด์ของเพลนท์ สตานอลทั้ง 3 รูปแบบนี้ว่า เบเนคอล (Benecol) ซึ่งความสำเร็จในการลดโคเลสเตอรอลของเบเนคอลทำให้แบรนด์นี้ได้รับการยอมรับในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านลดโคเลสเตอรอลจนถึงปัจจุบัน งานวิจัยทางการแพทย์กว่า 40 ชิ้น ระบุว่า หากรับประทาน แพลนท์ สตานอล อย่างต่อเนื่องจะช่วยลดโคเลสเตอรอลชนิดเลวซึ่งไม่ดีต่อร่างกาย (Low-density lipoprotein - LDL) ได้ถึง 15% สำหรับระยะในแสดงผลนั้น ได้มีการทำวิจัยซึ่งปรากฏผลที่น่าทึ่งนั่นคือหลังจากรับประทานแพลนท์ สตานอล อย่างต่อเนื่อง เราจะเห็นผลได้ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 2 เป็นต้นไป

การศึกษาแบบทดลองสุ่มตัวอย่างแบบ Double Blind เพื่อช่วยลดความแปรผันของตัวแปรต่างๆ ยังแสดงให้เห็นว่า การรับประทาน แพลนท์ สตานอล จะช่วยลดโคเลสเตอรอลรวมและโคเลสเตอรอลชนิดเลว แต่ไม่ลดโคเลสเตอรอลชนิดดี (High-density lipoprotein - HDL) หรือมีผลกระทบใดๆ ต่อระดับไตรกลีเซอร์ไรด์ การทำงานของ แพลนท์ สตานอล นั้น สามารถอธิบายได้ว่า เมื่อโคเลสเตอรอลถูกดูดซึมจากลำไส้เล็กเข้าสู่กระแสเลือด (การดูดซึมนี้จะเกิดขึ้นบริเวณส่วนบนของลำไส้เล็ก ซึ่งเรียกว่ามิกส์ ไมเซลส์ (Mixed micelles)) จะเกิดปฏิกิริยา 2 อย่าง ที่ช่วยยับยั้งการดูดซึมโคเลสเตอรอล ปฏิกิริยาแรกเกิดขึ้นในลำไส้ โดยแพลนท์ สตานอล จะไปแทนที่โคเลสเตอรอลจากมิกส์ ไมเซลส์ โคเลสเตอรอลที่ไม่ได้เข้ารวมตัวกับมิกส์ ไมเซลส์ จะไม่ถูกดูดซึมแต่จะถูกขับออกจากร่างกายในรูปของอุจจาระ ปฏิกิริยาที่ 2 เกิดขึ้นในเอ็พอิเธ็ทเลียลเซลล์ (epithelial cells) ในผนังลำไส้เล็ก โดยแพลนท์ สตานอล จะถูกนำเข้าไปในเอ็พอิเธ็ทเลียลเซลล์ และกระตุ้นทรานสปอร์เทอร์ โปรตีน (transporter proteins) ให้นำโคเลสเตอรอลจากเอ็พอิเธ็ทเลียลเซลล์ กลับเข้าสู่ลำไส้

นักวิจัยที่ชื่อว่า ฮอลลิไคเน็น (Hallikainen MA) และคณะ ได้ทำการศึกษาเรื่องนี้ โดยใช้ แพลนท์ สตานอล เป็นส่วนหนึ่งใน A US National Cholesterol Education Pragram (NCEP) Step II Diet โดยให้มีการบริโภคขนมปังไขมันต่ำผสมแพลนท์ สตานอล ที่สกัดจากไม้ 2.3 กรัม พบว่า สามารถลดโคเลสเตอรอลได้ถึง 23.6% เมื่อใช้ร่วมกับการควบคุมอาหาร ในขณะที่ถ้าใช้วิธีควบคุมอาหารอย่างเดียวจะลดโคเลสเตอรอลได้เพียง 9.9% ซึ่งให้ผลเหมือนกับการทดลองใช้แพลนท์ สตานอล ร่วมกับอาหารแบบฟินแลนด์นาน 12 เดือน ซึ่งทำการศึกษาในเมืองคารีเลียเหนือ (North Karelia) ประเทศฟินแลนด์

งานวิจัยของนักวิจัยที่ชื่อว่า เฮเลน่า กิลลิง (Helena Gylling) Professor of Clinical Nutrition,
University of Kuopio and Kuopio University Hospital และคณะ พบว่า แพลนท์ สตานอล สามารถลดการดูดซึมของโคเลสเตอรอลจาก 2 แหล่ง คือ โคเลสเตอรอลที่ได้จากอาหารและโคเลสเตอรอลที่เป็นส่วนประกอบของน้ำดี ซึ่งสามารถอธิบายได้ว่าทำไมแพลนท์ สตานอล จึงมีประสิทธิภาพในการลดโคเลสเตอรอลของเราแม้ว่าเราจะรับประทานอาหารที่มีโคเลสเตอรอลต่ำหรือไม่มีเลยก็ตาม
สำหรับคำถามที่ว่า หากผู้ที่รับประทานยาลดโคเลสเตอรอลอยู่แล้ว การทานแพลนท์ สตานอลร่วมด้วยจะทำได้หรือไม่ และจะช่วยเสริมประสิทธิภาพหรือไม่ คำถามนี้ได้มีการวิจัยแล้ว ปรากฏว่า การใช้ยาสแตตินและแพลนท์ สตานอล ร่วมกันจะช่วยเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกัน เพราะทั้ง 2 ตัวนี้จะมีปฏิกิริยาในการลดโคเลสเตอรอลต่างกัน โดยยาสแตติน (Statin) (HMG-CoA reductase inhibitor) ซึ่งเป็นยาลดโคเลสเตอรอลที่นิยมใช้มากที่สุดขณะนี้ จะลดโคเลสเตอรอลโดยไปยับยั้งการสังเคราะห์โคเลสเตอรอลในตับ จากทดลองของนักวิจัยที่ชื่อ แบลร์ (Blair SN) และคณะ โดยการให้ผู้ป่วยที่มีโคเลสเตอรอลในเลือดสูงรับประทานมาร์การีนผสมแพลนท์ สตานอล ร่วมกับการใช้ยาลดโคเลสเตอรอล พบว่าสามารถลดโคเลสเตอรอลได้ถึง 17%
ข้อมูลจากผลการทดลองพบว่า ปริมาณแพลนท์ สตานอล ที่เหมาะสมในการลดโคเลสเตอรอล คือ 2 กรัมต่อวัน ซึ่งหากจะรับประทานพืชจากธรรมชาติให้ได้แพลนท์ สตานอล ที่เพียงพอนั้นจะต้องรับประทานในปริมาณมากเกินความต้องการของร่างกาย เช่น จะต้องรับประทานส้ม 500 กิโลกรัม องุ่น 133 กิโลกรัม อัลมอนด์ 100 กิโลกรัม น้ำมันถั่วเหลือง 33 กิโลกรัม ข้าวสาลี 5.1 กิโลกรัม จึงจะได้รับแพลนท์ สตานอล 2 กรัม ดังนั้นการปรับประทานแพลนท์ สตานอล ที่สกัดออกมาจึงเป็นเป็นวิธีที่ดีกว่า

ผลการศึกษาด้านความปลอดภัยในการใช้ แพลนท์ สตานอล พบว่า มีความปลอดภัย เพราะเป็นสารจากธรรมชาติ ไม่มีผลข้างเคียง และไม่มีการเปลี่ยนแปลงสภาพ นอกจากนี้ ยังดูดซึมต่ำอีกด้วย โดยได้รับการรับรองจากหลายประเทศในแถบยุโรปและอเมริกา ก่อนที่จะผลิตออกมาเป็นส่วนผสมในอาหารและเครื่องดื่มออกวางจำหน่ายถึง 29 ประเทศทั่วโลก อาทิ อเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี เบลเยี่ยม สวิสเซอร์แลนด์ สวีเดน อิตาลี สเปน เกาหลี จีน ซึ่งแต่ละประเทศมีการผลิตหลากหลายรูปแบบ อาทิ นม โยเกิร์ต พาสต้า ขนมปัง คุ้กกี้ มาร์การีน สเปรด

- Law M.Plant sterol and stanol margarines and health. BMJ 2000; 320:861-4
- Plant Stanol Ester : Clinical Summary 2005
- www.benecol.net

3 ความคิดเห็น:

Heart Doc กล่าวว่า...

เรื่องราวของ Plant Stanol ไม่ใช่เรื่องใหม่ในวงการแพทย์ เนื่องจากมีผลการศึกษาอย่างมีระบบ และได้รับอนุญาตโดย FDA สหรัฐอเมริกา ให้วางจำหน่ายได้ในรูปแบบต่างๆกัน ที่นิยมมากคือ การทำเป็นเนยเทียม ใช้ทาขนมปังแทนเนยแท้ นอกจากนั้นยังมีในรูปแบบอื่นๆอีก แม้แต่ขนมอบ โยเกิร์ต สำหรับในประเทศไทยยังไม่แน่ว่าจะมาในรูปแบบใด แต่คงไม่ใช่เนยเทียมแน่นอน เพราะบ้านเราไม่น่าจะนิยม อาจเป็นในรูปแบบ โยเกิร์ต หรือ เครื่องดื่ม ก้ไม่แน่

กลไกการออกฤทธิ์ของ Plant Stanol Ester ตรงไปตรงมา คือ ไปทำให้ไขมันโคเลสเตอรอล ไม่ถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย แต่ก็ไม่ได้ยับยั้งมากนัก เมื่อเปรียบเทียบกับยาอื่นๆเช่น ezetimibe หรือ resin ผลจึงลดระดับโคเลสเตอรอลในเลือดได้เพียง15% และที่สำคัญคือ ไม่ได้ลดการดูดซึมของไขมันจากอาหารทั้งหมด (total fat)

ดังนั้น ใครหวังว่าการรับประทาน Plant Stanol แล้วจะรับประทานอาหารตามสบายนัี้นคงไม่ใช่ความคิดที่ถูกต้อง

งั้น เหมาะสำหรับใคร ?
ในความเห็นผม ผมว่าเหมาะสำหรับผู้ที่ระดับไขมันโคเลสเตอรอลไม่สูงมากเท่านั้นเพราะประสิทธิภาพในการลดระดับไขมันในเลือดด้วย plant stanol มีไม่มากพอ จึงไม่เหมาะสมสำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจ เบาหวาน หรือ โรคหลอดเลือดสมอง หรือ ระดับไขมันสูงมากเพราะกลุ่มนี้ควรลดระดับโคเลสเตอรอลลงต่ำมากๆ อย่างไรก็ตามข้อดีของ plant stanol คือ สามารถใช้ร่วมกับยาลดระดับไขมันในเลือดยอดฮิต อย่าง statin ได้ โดยไม่มีผลแทรกซ้อนอะไร...

Unknown กล่าวว่า...

ถ้าเป็นคนไขมันมันในเส้นเลือดสูงมันจะช่วยลดไขมันได้รึป่าวค่ะ

Unknown กล่าวว่า...

ถ้าเป็นคนไขมันมันในเส้นเลือดสูงมันจะช่วยลดไขมันได้รึป่าวค่ะ